Do końca roku potrwa wycinka drzew zagrażających bezpieczeństwu na poznańskich ulicach i chodnikach. W ramach rekompensat zostanie zasadzonych kilkaset nowych.

Zarząd Dróg Miejskich otrzymał decyzję Wydziału Ochrony Środowiska zezwalającą na wycinkę drzew zagrażających bezpieczeństwu. W wyniku postępowania wyłonionych zostało pięć firm, które będą realizowały wycinkę na terenie poszczególnych dzielnic. I tak: na Wildzie trzeba wyciąć 33 drzewa, na Grunwaldzie 76, Nowym Mieście 77, Jeżycach 81, a na Starym Mieście 56.

Zostały one wytypowane podczas zeszłorocznego przeglądu stanu przyulicznego drzewostanu w Poznaniu. Przesłanką do jego wykonania są zapisy w Ustawie o ochronie przyrody i Ustawie o drogach publicznych nakładające na właściciela i zarządcę terenu obowiązku dbałości o stan zieleni i zapewnienie bezpieczeństwa uczestnikom ruchu drogowego. Specjalistyczne, wszechstronne badania kondycji drzew są konieczne, by wyeliminować ryzyko zagrożenia dla pieszych, rowerzystów, poruszających się samochodami.

Na zlecenie Zarządu Dróg Miejskich jesienią 2015 roku przeglądu dokonali specjaliści z zakresu ogrodnictwa, leśnictwa, dendrologii, architektury krajobrazu, inspektorzy nadzoru terenów zieleni oraz chirurdzy drzew. Do sprawdzenia był drzewostan rosnący wzdłuż ulic o łącznej długości ponad tysiąca kilometrów.

Jeszcze w czasie prac na niektórych pniach pojawiły się oznaczenia wykonane kolorową farbą oraz numery. W ten sposób zostały oznaczone drzewa, które charakteryzują się pogorszeniem kondycji zdrowotnej. Zielona kropka oznacza, że konieczne wymaga zabiegów pielęgnacyjnych (polegających m.in. na usunięciu posuszu). Pomarańczowa obwódka oznacza skierowanie drzewa do komisyjnego specjalistycznego przeglądu, ze wstępnym wskazaniem drzewa do wycinki z uwagi na zagrożenie wynikające z ryzyka upadku, złamania drzewa, odłamania konarów itd.

Podczas przeglądu każdorazowo dokonywana jest ocena poszczególnych organów drzewa:
- sylwetki drzewa pod kątem zagrożenia złamaniem (ocena wysokości, smukłości, stabilności, symetrii drzewa i pochylenia),
- strefy pnia pod kątem zagrożenia złamaniem (zbieżność pnia, krzywizna, pochylenie, obecność ubytków rynnowych, kominowych i kieszeniowych, rakowatość, obecność ran i uszkodzeń, obecność martwicy murszu i jemioły, mechaniczne pęknięcia),
- strefy korony pod kątem zagrożenia rozłamaniem (masa i pokrój korony, symetria, posusz, uszkodzenia, rozkład konarów, wadliwe rozwidlenia V i U - kształtne, żerowanie szkodników, chloroza i nekroza liści, defoliacja ),
- widocznej części strefy korzeniowej pod kątem zagrożenia wywróceniem (prawidłowość rozwoju systemu korzeniowego, ślady uszkodzenia, odkrycia, oznaki chorób, zamierania, rozkładu korzeni oraz objawy ich zrywania - pochylenie drzewa),
- cech siedliskowych i otoczenia w jakim rośnie drzewo (w tym ilości miejsca na system korzeniowy oraz powierzchni niezabrukowanej), biorąc pod uwagę cechy danego gatunku oraz wiek drzewa.

Oględziny wszystkich nadziemnych organów drzewa dokonywane są za pomocą powszechnie dostępnych metod.

Pomimo pozornie dobrej kondycji samych koron drzew, różne ich organy mogą mieć wiele wad wskazujących na pogarszającą się ich kondycję i wynikające z tego zagrożenie, co dla osób postronnych trudne jest do zdiagnozowania.

Procedura wycinki
W wyniku przeglądu powstaje dokumentacja fotograficzna oraz inwentaryzacja drzew zagrażających bezpieczeństwu i przewidzianych do wycinki, która po wcześniejszej weryfikacji przez administratora terenu (ZDM) przesyłana jest do Wydziału Ochrony Środowiska lub Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego w postaci załącznika do wniosku o wycinkę.

Jeden z wymienionych wyżej organów (do którego został złożony wniosek) zwołuje wizję terenową, w czasie której, dokonywana jest ocena stanu zdrowotnego każdego z drzew wcześniej oznakowanych. W wizji uczestniczą przedstawiciele WOŚ, autorzy specjalistycznego przeglądu oraz przedstawiciele Wydziału Terenów Zieleni ZDM i organizacji pozarządowych.

Po przeprowadzeniu wizji terenowej powstaje protokół oględzin. Na jego podstawie sporządzany jest projekt decyzji zezwalającej na wycinkę lub projekt decyzji odmownej. W przypadku potwierdzenia zasadności usunięcia drzewa, organ rozpatrujący wniosek, zobowiązany jest do uzgodnienia tego z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska, przesyłając swoje propozycje w postaci projektu decyzji zezwalającej na wycinkę. Po pozytywnej opinii RDOŚ lub wobec braku sprzeciwu ze strony RDOŚ wydawana jest decyzja zezwalająca na wycinkę drzewa.

Decyzja WOŚ lub Urzędu Marszałkowskiego zezwalająca na wycinkę uzależniania jest każdorazowo od posadzenia nowego drzewa.

Prace są zlecane przez ZDM do wykonania specjalistycznym firmom ogrodniczym. Drewno, konary i gałęzie stanowią własność komunalną miasta. Fragmenty w postaci grubizny (do 7 cm średnicy) przewożone jest do magazynu zleceniodawcy, a następnie sprzedawane większymi partiami na drodze licytacji. Drobizna (gałęzie poniżej 7 cm średnicy) mielona jest w rębaku do gałęzi i służy do ściółkowania roślin w pasach drogowych

Kolejnym etapem realizacji decyzji zezwalających na wycinki jest zlecenie posadzenia nowych drzew (rekompensujących). Najlepszym rozwiązaniem byłoby umieszczenie rekompensat tuż obok miejsca ubytku. Niestety nie zawsze jest to możliwe, np. z uwagi na przebieg sieci uzbrojenia podziemnego albo blisko zlokalizowaną infrastrukturę drogową.

Pomimo tego, że od wielu lat ZDM nie wyraża zgody na wprowadzanie sieci uzbrojenia podziemnego w bezpośrednim sąsiedztwie drzew, wcześniej przez dziesięciolecia, postęp cywilizacyjny doprowadził do ogromnej rozbudowy sieci instalacji podziemnych ( gazowych, ciepłowniczych, kanalizacyjnych, teletechnicznych energetycznych). Przez lata wbudowywane one były tuż obok istniejącego drzewostanu, co w praktyce oznacza dziś istnienie ciągów uzbrojenia w pasach zieleni i to w miejscach, gdzie jeszcze niedawno żyły drzewa. Taka sytuacja uniemożliwia sadzenie drzewa zamiennego.

Obsadzenia rekompensujące wykonywane są w takiej sytuacji w innym miejscu oraz w czasie jaki został wyznaczony w decyzji zezwalającej na wycinkę (najczęściej pół roku albo rok).

Zdjęcie ilustracyjne