Polityka strukturalna UE
Podstawy i zasady polityki strukturalnej UE
Polityka strukturalna Unii Europejskiej, inaczej zwana polityką regionalną wykorzystywana jest jako instrument wsparcia finansowego dla słabiej rozwiniętych regionów państw członkowskich. Zatem jej głównym celem jest dążenie do zwiększenia spójności ekonomicznej i społecznej Unii Europejskiej. W okresie programowania 2007-2013 instrumentami polityki strukturalnej są dwa fundusze: Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego oraz Europejski Fundusz Społeczny.
Z zakresu finansowania tej polityki zostało wyłączone rolnictwo i obszary wiejskie oraz rybołówstwo. Ponadto instrumentem finansowym UE, wspierającym wybrane państwa, jest Fundusz Spójności. Nie wchodzi on w skład funduszy strukturalnych, jednak podlega podobnym zasadom. Realizacja polityki strukturalnej promować ma zrównoważony i trwały rozwój Wspólnoty.
Celami szczegółowymi polityki strukturalnej są:- Cel 1 „Konwergencja”,
- Cel 2 „Konkurencyjność regionalna i zatrudnienie”,
- Cel 3 „Europejska współpraca terytorialna”.
Fundusze strukturalne
Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego
Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (ang. European Regional Development Fund) został utworzony w 1957 r. Zgodnie z art. 160 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską fundusz ten “ma na celu przyczynianie się do korygowania podstawowych dysproporcji regionalnych we Wspólnocie poprzez udział w rozwoju i dostosowaniu strukturalnym regionów opóźnionych w rozwoju oraz w przekształcaniu upadających regionów przemysłowych”. Realizacja tego celu ma wspierać:- rozwój lokalny oraz zatrudnienie
- rentowne inwestycje produkcyjne
- rozwój infrastruktury
- rozwój turystyki oraz inwestycji w dziedzinie kultury
- ochronę i poprawę środowiska
- rozwój społeczeństwa informacyjnego
W okresie programowania 2004-2006 w Polsce ze środków wspomnianego funduszu można było korzystać w ramach następujących programów operacyjnych: Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego, Sektorowego Programu Operacyjnego Transport, Sektorowego Programu Operacyjnego Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw oraz Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna.
W latach 2007-2013 w Polsce Programami Operacyjnymi wspieranymi przez środki Funduszu są m.in.: Regionalne Programy Operacyjne, Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko, Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka, Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej.
Europejski Fundusz Społeczny
Przeznaczeniem Europejskiego Funduszu Społecznego (ang. European Social Fund), który powstał w 1957 r, jest wspieranie polityki społecznej Wspólnoty. Środki z Funduszu przeznaczane są na czynną walkę z bezrobociem i inwestowanie w kapitał ludzki. Wśród inicjatyw wspieranych przez Fundusz znajdują się m.in.: promowanie przedsiębiorczości i zwiększanie zdolności adaptacyjnych pracowników oraz przedsiębiorstw, aktywizacja osób bezrobotnych i zagrożonych bezrobociem oraz przeciwdziałanie „wykluczeniu społecznemu”. W okresie programowania 2004
-2006 w Polsce ze środków EFS można było korzystać w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego oraz Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich.
Fundusz Spójności (Cohesion Fund)
Fundusz Spójności (ang. Cohesion Fund) nie należy do funduszy strukturalnych, jednak również za jego pomocą realizowana jest polityka strukturalna Wspólnoty. O powstaniu funduszu zadecydowano na mocy Traktatu z Maastricht z 1991 r. stanowiącym o szerzeniu Unii Europejskiej.
W ramach Funduszu finansowane są duże, kompleksowe projekty z zakresu ochrony środowiska i infrastruktury transportowej (przede wszystkim infrastruktura publiczna). Ich realizacja ma na celu zmniejszanie różnic w poziomie społeczno-gospodarczym krajów i regionów Unii Europejskiej. Pomoc udzielana jest na poziomie krajowym, a nie regionalnym.
